Een wereldwijde maatschappelijke ontwikkeling – want een hype is het allang niet meer te noemen – is helaas de angst voor cybercrime, terroristische aanvallen, fake news en de schijnveiligheid die je bekruipt bij het bezoeken van grote events zoals SAIL, popconcerten en kerstmarkten. Een gezellig onderwerp is het niet. Maar wie mensenmassa’s bijeenbrengt zal toch rekening moeten houden met de mogelijkheid van een terroristische aanslag in welke vorm dan ook.
LEES OOK:
MEGAtrend: Vergrijzing
MEGAtrend: Inclusiviteit & Emancipatie
MEGAtrend: Bewustwording
MEGAtrend: Influencer Marketing
Veiligheid is geen vanzelfsprekendheid
Ook al is de kans dat je event of festival een doelwit wordt nog zo klein, de zorgen leven bij het publiek en de overheid. Dat kan organisatoren voor een lastig dilemma plaatsen: moeten we serieuze maatregelen nemen of ons vooral niet gek laten maken?
'Nuchter bekeken lopen bezoekers minder gevaar op het festivalterrein dan op de snelweg ernaartoe.'
En hoewel een terreuraanslag spectaculairder nieuws oplevert, kan een besmette waterleiding of een software-hack minstens zoveel dood en verderf zaaien. Maar feit is dat veiligheid rondom events – ook in Europa – niet langer vanzelfsprekend is en dat hier een zekere vorm van ‘spanning’ mee samenhangt bij de stakeholders.
Cybercrime & terreur
Onder het publiek leeft de angst – overdreven of niet – wel degelijk. En stel dat het ergste mocht gebeuren; welke organisator wil dan achteraf moeten toegeven dat hij de dreiging van cybercrime of terreur niet serieus genomen heeft?
Fake news
En dan fake news. Ook zoiets wat al sinds de oudheid bestaat maar waar wij steeds vaker mee geconfronteerd worden. Want aandacht, dát is wat makers van nepnieuws willen. In een wereld waar je als consument zo ontzettend veel impulsen tot je krijgt, eisen de attention seekers ook jouw focus! Hoe zorg je ervoor dat je daar niet intrapt? En beter nog; hoe zorg je ervoor dat jouw business niet in zo’n fake news-fuik loopt!?
Facts & Snacks
- Het dreigingsniveau in Nederland is 4 (van de 5 niveaus). Ze noemen dit dreigingsniveau ‘Substantieel’. Dit betekent dat een kans op een terroristische aanslag in Nederland reëel is. De aanslag in de tram in Utrecht en verschillende aanhoudingen zijn concrete voorbeelden van deze dreiging. Het aantal aanslagen in het Westen is laag, maar de intentie blijft bestaan. (bron:Rijksoverheid.nl)
- 50% van de mkb-bedrijven in Nederland krijgt te maken met een cyberincident en 23% zegt zich zorgen te maken. (bron:amweb.nl)
- Ondernemers komen er gemiddeld na 191 dagen achter dat ze slachtoffer zijn van een cyberaanval of –incident. (bron:amweb.nl)
- Cyberaanvallen worden steeds gerichter op een specifiek persoon die bij bepaalde gegevens kan. Een voorbeeld is Pathé dat voor 19 miljoen euro werd opgelicht, ook wel de CEO-fraude genoemd: https://linkeddata.overheid.nl/front/portal/document-viewer?ext-id=ECLI:NL:RBAMS:2018:7881
- 43% van de bedrijven denkt dat zijn bedrijf niet interessant is voor hackers. Think again!(bron: amweb.nl)
- Gemiddelde schade van een cyberincident: € 78.700,- KATJÍNG! (bron: amweb.nl)
- Eind 2017 bestempelde minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Kajsa Ollongren, de verspreiding van nepnieuws tot gevaar voor Nederland.
De Angstfabriek; waar moeten we eigenlijk bang voor zijn?
Als we even verder graven binnen dit onderwerp komen we ludieke en spraakmakende initiatieven tegen. Ideeën met een knipoog, humor als zoetmaker voor de gifbeker. Zoals deze: ‘De Angstfabriek speelt met een wild idee: stel dat er één plek is waar al onze angsten worden gemaakt. Een plek waar bedrijven, politici, activisten en lobbyisten de deur platlopen om angstcampagnes op maat te bestellen. De technieken om ons bang te maken worden hier tot in den treure geperfectioneerd. Laat je in deze theatrale pop-up experience meeslepen in een wereld waar de kassa rinkelt als de angstkoersen stijgen. En vraag je af: waar moeten we nu eigenlijk bang voor zijn?’
(Bron: Angstfabriek.nl, speeldata: 21 aug – 18 okt in Eindhoven op het Ketelhuisplein)
Fotocredits: De Angstfabriek
Angst is hét middel om stemmen aan de man te brengen
Luc Lauwers, projectleider bij Critical Mass, de ‘moederorganisatie’ van de Angstfabriek: “De term critical mass** betekent vrij vertaald zoveel als ‘je hoeft niet in de meerderheid te zijn om maatschappelijke veranderingen door te kunnen voeren of af te dwingen.” Het bedrijf werkt nu 15 jaar op allerlei verschillende maatschappelijke thema’s waarin intermenselijk contact centraal staat. De gemene deler die hij daar tegenkomt is ‘angst’. “Eigenlijk alle maatschappelijke problemen – van onderwijs en arbeidsmarkt tot zorg en veiligheid – beginnen bij angst. Angst voor de ander, angst voor het onbekende. En daar zijn we verder in gaan roeren met de Angstfabriek. We willen weten hoe die angst werkt, waar het vandaan komt. Veel is vanwege stereotype denken, maar ook door politieke inmenging, belangen en uitvergroting omdat ‘angst’ mensen een richting in kan duwen om ‘stemmen’ aan de man te brengen.”
Events noodzakelijk om in gesprek te blijven
Volgens Luc moet je vooral naar de Angstfabriek komen als je bereid bent om je eigen gedachtenproces onder de loep te nemen. Om angst te temperen – want hee, lopen we nou écht zoveel gevaar op een groot wielerevent of een politiek congres? – adviseert Luc met elkaar in gesprek te blijven. “En daar zijn events dan weer heel belangrijk voor! Sterker nog: ze zijn er het middel voor.”
'Angst is overigens niet perse slecht. Er is een reden voor die emotie die je niet altijd hoeft te negeren.'
Waar je voor moet waken – en die rol moeten we in het eventvak zeker oppakken – is dat angst kan leiden tot inperking van belangrijke burgerrechten. Zoals vrijheid om te gaan en staan waar je wilt!”
** Critical Mass: een kritische massa is de kleinste hoeveelheid splijtbaar materiaal dat nodig is voor een aanhoudende nucleaire kettingreactie.
Cybercrime ver van je bed? Think again!
Feico Haveman, projectmanager bij eventbureau effectgroep organiseert met regelmaat voor een groot tech-bedrijf middelgrote events en congressen. Al tijdens het voortraject loopt hij soms tegen zaken aan die vanzelfsprekend zouden moeten zijn, maar waar je nooit klakkeloos vanuit mag gaan. Zoals een beveiligde registratiesite voor de aanmeldingen van alle deelnemers. “Je moet checken en dubbel checken. Altijd.
'Voor je het weet stuur je vanuit de site van die leverancier een mail naar alle genodigden die hun gegevens vervolgens achterlaten op een onbeveiligde omgeving.'
Nog geen ramp, maar wel een zwakke plek die hackers snel genoeg ontdekken.”
Een beveiligd wifinetwerk op events van deze opdrachtgever is volgens Feico een must. Het zou een blamage zijn als een congres van een van ’s werelds grootste tech companies gehackt wordt: “Dat wat we kunnen doen om dat te voorkomen, doen we!”
effectgroep - HP Security Festival - Relatie-event (foto: © Tycho Müller | Tycho's Eye Photo)
Mafiaboy; van bad naar good guy
Inhoudelijk wordt bij deze en andere opdrachtgevers in het programma ook steeds vaker stilgestaan bij het thema cybercrime en fake news. Voor een internationaal tech-bedrijf heeft effectgroep een Russian Gear hacker-setup gefaciliteerd om inzicht te geven in hoe hackers te werk gaan. “Dat was ook de rol van Michael Calce, also known as Mafiaboy, die als ervaringsspecialist aan volle zalen uitlegt hoe je jezelf online moet beschermen tegen internetcriminaliteit… Saillant detail: hij heeft een luttele 1,7 miljard Canadese dollars schade toegebracht aan multinationals als Yahoo! en CNN en had 56 aanklachten aan zijn broek hangen op 16-jarige leeftijd – waar hij overigens voor ‘gezeten’ heeft.
Fake news ligt op de loer
Hoewel Feico fake news nog niet concreet heeft meegemaakt bij een van de producties van effectgroep is het wel ‘topic of the day’ bij een aantal opdrachtgevers, met name in de farmaceutische industrie en bij overheidsinstanties. “Ik kan mij goed voorstellen dat je bij een spreker van formaat zoals Barack Obama, verrast wordt met een fake video die je tegenwoordig vanaf een zolderkamertje of vanuit het OV in elkaar kunt klussen. Levensecht, maar ook levensgevaarlijk als het voor foute doeleinden wordt ingezet. Nu moet ik zeggen dat we in de b2b-sector minder last lijken te hebben van dit soort praktijken. Ook van terreurdreiging. Toch zijn we ons bij elk project bewust van de risico’s en inventariseren we vooraf alle zaken die van belang zijn om tot een van de drie typen events te komen:
Risico-inventarisatie t.b.v. typering event
- Regulier evenement; waarbij het zeer onwaarschijnlijk is dat die gebeurtenis leidt tot risico’s voor de openbare orde, veiligheid, volksgezondheid en/of het milieu;
- Aandachtsevenement; mogelijk dat het leidt tot risico’s zoals hierboven genoemd;
- Risicovol evenement; zeer waarschijnlijk dat het kan leiden tot risico’s zoals hierboven genoemd.
Deze kanttekening wil Feico graag maken: “Wanneer het kalf verdronken is, dempt men de put. Je ziet dat er steeds weer aanpassingen worden gedaan zodra er iets gebeurt of dreigt te gebeuren.
'Maar ik zou er wel voor willen waken dat we alles dichtgooien! Het zou vervelend zijn als we daarmee de industrie lam leggen.'
Blijf gewoon scherp en vraag altijd door, ook bij preferred suppliers. Zelfs als je weet dat ze alles op orde hebben, vraag dan alsnog naar de certificaten en of hun leveranciers voldoen aan de standaard. Van locatie-eigenschappen tot calamiteitenplannen en van risico-analyses rondom de doelgroep (zijn er ontslagen medewerkers aanwezig?) tot cateringpunten met open vuur. Alles is van belang om een goede analyse te kunnen maken.”
Conclusie: wij zijn de nachtmerrie voor iedere crimineel
Een dosis boerenverstand en een goede samenwerking lijken de krachtigste wapens tegen terrorisme, cybercrime en fake news. Festivalorganisatoren, lokale gemeentes en beveiligingsbedrijven zitten steeds vaker als gelijkwaardige partners aan tafel. De NCTV is standaard betrokken bij de organisatie van grote evenementen en is samen met de evenementenbranche aangesloten op het Alerteringssysteem Terrorismebestrijding, dat bedrijven en publieke partijen waarschuwt bij concrete dreigingen. De belangrijkste tip die het NCTV heeft voor onze branche (“Wees alert, werk samen en deel ervaringen”) krijgt al volop navolging. Dat blijkt uit initiatieven zoals het Kenniscentrum Evenementenveiligheid, waar de betere beveiligingsbedrijven expertise uitwisselen.
Zijn die maatregelen voldoende om aanslagen te voorkomen? En zal de branche het hoofd nog steeds koel kunnen houden als we ooit toch een aanslag meemaken? De tijd zal het leren, maar voorlopig lijken Nederlandse festivals en events niet de makkelijkste plek om toe te slaan.
'Een sector waar iedereen de handen ineenslaat, niemand zich laat leiden door angst maar wél alert en goed voorbereid is: dat moet toch de nachtmerrie van iedere crimineel zijn?!'
