Communicatie is één van de belangrijkste onderdelen van ons dagelijks leven en werk. In een gesprek bestaat deze communicatie voor minimaal 60% uit non-verbale signalen en is daarmee essentieel. Dan is het extra vervelend dat we zowel online als straks offline zoveel afstand houden dat dat de signalen slechter worden opgevangen.
Wij gingen op zoek naar tips over communicatie en vonden die bij Denise Dechamps, lichaamstaalexpert en eigenaresse van Body Language Academy.
Het verschil tussen voorheen, nu en straks
We zitten in een tijd waarin we niet 3D, maar 2D communiceren. Van offline afspraken naar beeldbellen. Dat heeft een groot effect op het gevoel van verbinding en persoonlijk contact. We missen de fysieke lichaamstaal, temeer doordat je op de webcam maar gedeeltelijk in beeld bent.
Mochten we in de toekomst in de anderhalvemetersamenleving elkaar weer face to face zien, dan kunnen we uitgaan van ‘3D met handicap’. De afstand zorgt dat non-verbale communicatie minder opvallen, zeker als we mondkapjes gaan gebruiken.
Zo gebruik je de webcam tijdens online meetings
Nu virtual events een toevlucht nemen, is het belangrijk dat je bewust bent van hoe je in beeld bent:
- De plaatsing is erg belangrijk, want oogcontact is de belangrijkste voorwaarde voor het gevoel van goed contact. Van licht dat vanachter je komt krijg je donkere ogen wat voor slechter contact zorgt. Hoe dan wel? Ga uit van lichtbron ? apparaat ? persoon. Oftewel, zet je laptop voor een raam zodat je natuurlijk licht in je gezicht laat schijnen.
- Als enkel je gezicht in beeld is, dan moet de gesprekspartner alle informatie uit jouw hoofd halen. Dus niet uit je houding en je handen, terwijl dat laatste een enorm belangrijk afleesinstrument is. Tip: zorg dat het beeld gevuld is met de ruimte van iets boven je hoofd tot halverwege je bovenlijf, zodat je handen af en toe ook in beeld komen.
- Zorg dat de camera precies naar voren wijst. Staat de camera te hoog of te laag, dan creëer je onbewust een ongelijke status, omdat men op je neer kijkt of tegen je opkijkt. Hierdoor kan je meteen op één nul achterstand komen te staan tijdens bijvoorbeeld een online sollicitatiegesprek, salesgesprek of beoordelingsgesprek.
- Let erop dat hetgeen achter je zichtbaar is niet afleidt. Het liefst maak je gebruik van een rustige achtergrond, zoals een neutrale muur.
- Als bovenstaande tips mogelijk zijn en de inhoud van het gesprek niet te serieus is, dan heeft staan de voorkeur de meer actieve houding.
Zo gebruik je de webcam als spreker
- Sta je als spreker live op een podium, dan kan je veel meer met lichaamstaal doen. Meer overdreven, Amerikaans, omdat op het podium geen close-ups plaatsvinden. Online gebeurt dat wel, dus daar moet je als spreker de dramatiek iets terugdraaien. Bewegingen minder groot maken en juist iets meer spelen met gezichtsuitdrukkingen zodat je meer verbinding creëert met het publiek thuis.
- Ben je echt close-up in beeld, houd je hoofd dan zoveel mogelijk stil. Ben je in het shot wat verder van de camera verwijderd, dan kan je meer bewegingen maken.
- Bespreek met de technische crew en de regie hoe je als spreker in beeld komt. Op het podium tijdens een live event heb je veel meer de regie in eigen hand, dan in een (greenscreen) studio.
- Draag kleding in effen kleuren en zonder patronen. Kleine punten, bloemen en andere figuurtjes leiden af van de expressie in je gezicht.
- Tip voor de kijkers: voor een spreker is de verbale en non-verbale expressie tijdens een presentatie de grootste beloning. Blijf dat als publiek geven. Het is dan ook erg fijn als je als spreker het publiek kunt zien tijdens de presentatie.
Netwerken in de anderhalvemetereconomie
- In een gesprek luisteren we naar de gesprekspartner, maar kijken we ook naar de spierbewegingen in het gezicht en vooral de mond. Dat wordt een stuk lastiger op anderhalve meter afstand. En nog meer als we mondkapjes gebruiken. Besef dus in een gesprek dat de helft van de emotionele expressie wegvalt. Compenseer dat met de bovenkant van je gezicht en met je handen.
- Tijdens het netwerken begroeten we mensen op afstand met een beleefdheidsglimlach, waarbij alleen de mondhoeken omhooggaan. Met mondkapjes op is dat niet zichtbaar waardoor je handgebaren moet gebruiken.
- Een mens heeft verschillende zones om zich heen; de intieme zone (tot 45 centimeter), de persoonlijke zone (45 tot 120 centimeter), de sociale zone (1,2 tot 3,6 meter) en de publieke zone (vanaf 3,6 meter). In het ‘nieuwe normaal’ zegt het brein dat je in iemands sociale zone. Terwijl juist in de intieme of persoonlijke zone mensen zich persoonlijk met elkaar verbonden voelen. Die verbinding missen we op 1,5 meter van elkaar. Ter compensatie kan je je handpalmen of polsen laten zien. Blokkeer ook de onderkant van je bovenlijf niet met een tas of brochure, zodat je aangeeft in open verbinding te willen staan.
- Groepsvorming (zoals vroeger om een statafel) is niet mogelijk. Hoe weet ik nou of ik bij een gesprek kan aansluiten? Normaal is dat heel duidelijk; staan de gesprekspartners beiden met hun voeten naar elkaar gericht, dan zijn ze innig in gesprek. Staat één voet naar de zijkant, dan geef je aan het gesprek te willen afronden of open te staan voor een extra gesprekspartner. Op anderhalve meter afstand voelt het brein niet de behoefte deze beweging te maken. Ben dus bewust van het gesprek wat je hebt en welk signaal je wilt afgeven aan omstanders.
Je ziet het; iemands stemming kan sterk veranderen door non-verbaal gedrag. Dus laat je stem gelden en profiteer van bovenstaande tips!
Beeld: Ewouter Blokland