“Blijf zoeken naar de mogelijkheden. Op termijn gaat er niet iets af, maar komt er iets bij” (Jitske Kramer)

Tijd om een jaar later met Jitske de balans op te maken; welke behoefte hebben medewerkers en hoe kan jij daar als organisatie op inspringen?

Hoe kijk je terug op ‘een jaar in crisis’?

“We zitten nog steeds in een cultuurshock, waarin we blijvend ons gedrag moeten aanpassen. We blijven continu een nieuwe taal leren, zeker gezien de digitale ontwikkelingen waar we ons aan moeten aanpassen. Dat betekent dat we op gedragsniveau de hele tijd blijven schakelen en keuzes moeten maken. We worden als het ware teruggeworpen op de essentie.”

Hoe vertaalt zich dat in de praktijk?

“Dynamieken die juist heel slecht of heel goed lopen worden nu heel zichtbaar. Zo wordt de kloof tussen arm en rijk zichtbaarder. Welke medewerkers hebben een werkkamer en een laptop waar ze rustig kunnen werken en wie moet werken tussen de thuiszittende kinderen en partner?

Daarnaast merk je dat werkgevers en werknemers nadenken over de bedrijfsprocessen. Gaan we echt nog een uur heen en terug in de file om onze mail in een gebouw te checken of doen we dat voortaan vanuit huis? Moet een kind voor specialistische logopedie twee uur in een auto zitten voor die specialist aan de andere kant van het land of wordt een online consult de standaard?

Men zit in de of-of-gedachten. Ze zijn bang dat ze alles aan het kwijtraken zijn door alle online aanpassingen. Maar men moet beseffen dat er alleen maar een online ervaring is bijgekomen. De taart met mogelijkheden is na de crisis alleen maar groter. Dus denk na over de vraag ‘Is het een crisis of een transformatie?’.”

Wat betekent dat op zakelijk vlak?

“Organisaties moeten op activiteitenniveau kijken welke crisismaatregelen ze hebben genomen. En welke daarvan ze willen vasthouden als alles weer ‘normaal’ is. Zo wil je bijvoorbeeld het online brainstormen verduurzamen in de werkprocessen. Of misschien hoef je niet elke week als salesmanagers uit het hele land bij elkaar te komen in een hotel, maar doe je dat voortaan maar één keer per maand en zie je andere keren elkaar online. Dat is transformeren. Durf daar nu op door te pakken en in te investeren. Zorg dat je die nieuwe standaard goed inregelt.”

Kan je een voorbeeld noemen?

“Waarom moet een functioneringsgesprek persé op kantoor zijn of in een Zoom-call? Ga los van elkaar door een bos lopen en heb het gesprek telefonisch. Het is echt een designvraagstuk; op welke locatie komt deze activiteit het beste tot zijn recht?

Een andere variabele is de roep naar on demand. Oftewel asynchrone activiteiten. Moet iedereen op dezelfde momenten aan het werk of kan iedereen zijn eigen tijd invullen?”

Pakken organisaties dit op naar jouw gevoel?

“Ja en nee. Ik merk dat veel mensen worden geleefd door alle korte termijn uitdagingen. Maar nadenken over transformeren is een lange termijn vraagstuk. Het vraagt ook stilte inbouwen en verbeeldingskracht aanspreken. Ik zie dat veel mensen hier te moe voor lijken of de tijd niet voor kunnen vinden.

Ook zie ik veel organisaties lamgeslagen door de voortdurend veranderende maatregelen. Natuurlijk moet je zorgen voor ieders veiligheid tijdens deze pandemie, maar dat betekent niet dat er niets meer kan. Ik zie nu dat er uit angst voor boetes soms vergeten wordt te kijken naar wat er wel kan. Dan gaat het niet meer om kaders neerzetten voor de veiligheid van iedereen, maar om imagoschade te voorkomen.

Ik wil bedrijven zeker niet oproepen om buiten de lijntjes te kleuren, maar wel om te blijven zoeken naar de mogelijkheden. Je mag elkaar niet op kantoor ontmoeten, maar dat betekent niet dat je elkaar daarom nooit meer mag zien. Spreek samen op anderhalve meter af op het naastgelegen grasveld. Kortom, blijf kijken wat er wél kan. Kijk naar de overheidsrichtlijnen en zoek daarbinnen naar de menselijkheid en de functionaliteit.”

Wat kunnen bedrijven doen om het contact met medewerkers te versterken?

“Maak gebruik van socializing time. Grote corporates die al jaren remote werken doen dat al. Die berekenen wat het in tijd kost om naar de lift te lopen, een koffie te pakken bij de automaat of om na de meeting nog even met een collega bij te praten. Tel dat bij elkaar op, dan kom je gauw op een paar uur per week. Ga die sociale tijd invullen. Tijdens werktijd, niet daarbuiten. Doe bijvoorbeeld een buddybingo, waarin je elke week een lootje trekt en je samen met een collega verplicht bent om samen iets te ondernemen. Een wandeling, maar bijvoorbeeld ook samen een film kijken met Facetime.

Ik hoorde laatst van een directeur dat hij normaal een open-deur-beleid heeft op kantoor. Nagenoeg niemand kwam langs. Maar nu heeft hij elke week een uurtje ingepland waarin hij zijn camera aan zet tijdens het werk en je hem vragen kunt stellen. Ineens heeft hij gesprekken met medewerkers die hij normaal nooit zag. We kunnen elkaar niet live zien dan, maar de nabijheid gaat omhoog.”

Hoe kunnen we het contact vanuit huis nog meer met elkaar versterken?

“Door herinneringen met elkaar te maken. Zorg dat een online vergadering memorabel blijft. Een gedeelde PowerPoint met bullets vergeet je. Huur een muzikant in, steun je meteen de culturele sector. Of regel comedy op maat. Laat een collega een paar minuten over zijn hobby vertellen. Zorg voor haakjes waaraan je de meeting onthoudt. We hebben naast al het harde werken plezier en een portie fijne dopamine nodig!”

Beeld: Nico Alsemgeest