In Nederland verkeert opera al jaren in zwaar weer. Sinds 2012 is er snoeihard op bezuinigd, het publiek vergrijst en de politiek verkiest het populaire carnaval boven elitair muziektheater. Hoe anders gaat dit in Oostenrijk, waar het operafestival Bregenzer Festspiele vorig jaar alle records brak en in 5 weken welgeteld 270,000 bezoekers wist te verwelkomen. Niet slecht voor een piepklein stadje in de uithoek van het land. Hoe spelen de Festspiele dat klaar? Welkom in de wondere wereld van de Oostenrijkse Opera, waar de opera is verheven tot volksvermaak.
Dat Oostenrijk een lange traditie heeft met opera is welbekend. De Weense Staatsopera wordt door operaliefhebbers van de hele wereld gezien als het mekka van de opera en door de Oostenrijkers zelf als een nationaal symbool van vrijheid. Maar het huisorkest en de grootste toeleverancier van het operafestival is van oudsher een ander gezelschap dat internationaal hoge ogen gooit: de Wiener Symphoniker.
Een vlot begin
Het begon allemaal in 1946. De al eerder genoemde Weense Staatsopera was door de oorlog verwoest en de andere operahuizen lagen er niet veel beter bij. Dus hadden de Weense gezelschappen geen plek om op te treden. Het bewoog de inwoners van het stadje Bregenz tot een meesterzet. Met een tweetal vlotten transformeerden ze hun prachtige locatie aan de waterkant van het Bodenmeer tot een drijvend operapodium voor het volk. Vanaf het begin waren de Bregenzer Festspiele een doorslaand succes, met bezoekers uit meerdere landen. Een toonaangevend festival was geboren.
Steeds meer podium
Inmiddels is de Seebühne met 7000 zitplaatsen uitgegroeid tot ‘s werelds grootste drijvende podium. Dat Quantum of Solace, een James Bond-film uit 2008, hier een scene opnam, heeft natuurlijk wel aan deze groei bijgedragen. Maar wat de Seebühne waarschijnlijk tot de centrale trekpleister van het festival maakt, is het iconische stagedesign. Jaar in jaar uit doet het wonderlijke ontwerp eerder denken aan het hoofdpodium van Mysteryland dan aan een operadecor. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de Bregenzer Festspiele, naast kaarten voor de voorstelling zelf, ook een rondleiding aanbiedt aan toeristen die een kijkje achter deze imposante schermen willen nemen. Dit jaar steekt er een gigantisch clownshoofd uit het meer. Supertoll!
Een divers programma
Op de Seebühne wordt meestal een traditionele publieksfavoriet opgevoerd, momenteel de Rigoletto van Verdi. Maar het festival biedt meer dan alleen het standaard repertoire op het meerpodium: onbekende opera’s en wereldpremières in het Festspielhaus, hedendaags werk op de Werkstattbühne, satirische opera’s en operettes in het Kornmarkttheater en de randprogrammering in de Seestudio en het Kunsthaus Bregenz. Het biedt ook plek voor verwante kunstdiciplines zoals poëzie, theater en ballet. En met crossculture is er ook een speciaal programma voor de kids. Zo slaagt het festival erin om opera toegankelijk te maken voor een breed publiek.
Lange zit of korte rondleiding?
Lang verhaal kort, Bregenz staat met dit festival al decennialang op de (wereld)kaart. Niet dat het ooit zo is verzonnen, maar het is een sterk staaltje citymarketing waar de lokale horeca al vele festivalseizoenen de zomervruchten van plukt. Ben je nieuwsgierig geworden en toch al met de sleurhut in Italië? Dan kun je je vakantie mooi afsluiten met een klein ommetje richting dit Oostenrijkse spektakel. Het duurt nog tot 18 augustus. Niet alleen zijn er nog kaarten voor de randprogrammering, ook voor de hoofdvoorstelling op de Seebühne zijn nog stoelen beschikbaar. Als je geen tijd (of zin!) hebt in een urenlange zit voor de grote operavoorstelling, maar je wil dat wereldberoemde podium toch eens van dichterbij bekijken, dan boek je een Guided Tour. Eerlijk is eerlijk, dat zouden we zelf ook doen 😉
Beeld: © Bregenzer Festspiele