De juridische risico’s van het gebruik van een chatrobot zoals ChatGPT

Privacy

Tijdens het gebruik van ChatGPT worden veel gegevens verwerkt. Denk bijvoorbeeld aan je naam, het telefoonnummer en mailadres. Tussen deze gegevens zitten ook persoonsgegevens. Daarom is de Algemene Verordening Gegevensbescherming (hierna: ‘AVG’) van toepassing.

Voor het verwerken van persoonsgegevens, heeft OpenAI (de organisatie achter ChatGPT) een grondslag nodig. Deze grondslag kan (een uitdrukkelijke) toestemming van de gebruiker zijn of een gerechtvaardigd belang. Uit het privacybeleid van OpenAI blijkt dat zij veel gegevens verzamelen. Deze gegevens zijn niet enkel noodzakelijk voor het uitvoeren van de dienstverlening van OpenAI. Dit roept een aantal juridische vragen op, namelijk of OpenAI betreffende gegevens wel mag opvragen/ verwerken.

Daarnaast het is de vraag of het op basis van afspraken met derden, het je is toegestaan dat persoonsgegevens van derden (bijvoorbeeld ingehuurde zzpers) wordt ingevoerd in ChatGPT of dat die derden daarmee uiteindelijk blij zullen zijn. Immers, de persoonsgegevens van die derden worden (mee)verwerkt door OpenAI.

In Italië is al een onderzoek gestart door de autoriteit die gaat over het toezicht op naleving van de AVG. Verdere onderzoeken in onder andere Duitsland en Frankrijk zijn al aangekondigd. Op AVG-gebied is hier het laatste woord dus nog niet over gesproken.

Intellectueel eigendom

Over (gebruiks)rechten op in- en output is ook een boom op te zetten. Ik beperk me in dit artikel tot intellectuele eigendomsrechten en dan specifiek auteursrechten.

Bij het gebruik van ChatGPT blijf je als gebruiker rechthebbende van de intellectuele eigendomsrechten die mochten rusten op je input. De input wordt echter wel gebruikt om het algoritme achter ChatGPT (verder) te trainen. Volgens de gebruiksovereenkomst (‘Terms of use’) krijg je een gebruiksrecht op alle rechten die rusten op de output, voor zover deze er zijn.

Naar Nederlands recht is een ontstaansvereiste voor auteursrecht menselijk scheppende arbeid. Het is dus maar de vraag of er een auteursrecht ontstaat op de output van ChatGPT en of dit gebruiksrecht enige betekenis toekomt in Nederland.

Daarnaast krijgt een andere gebruiker ook een gebruiksrecht indien er ‘vergelijkbare’ output uit de chatrobot komt. Als twee gebruikers vragen: ‘Welke kleur is de lucht?’ Dan zal het antwoord tweemaal ‘blauw’ zijn. Wees er dus op bedacht dat de chatrobot vergelijkbare output kan geven en dat een ander ook een gebruiksrecht op die output krijgt.

Foutieve informatie

Wat veel mensen wellicht niet weten, is dat de chatrobot niet beschikt over informatie van na 2021. Dit betekent dat een hoop informatie wellicht achterhaald is. Daarnaast wordt de correctheid van de output niet gecontroleerd. Hierdoor is het denkbaar dat je onbewust foutieve informatie gebruikt.

Conclusie

Uiteraard zijn er een aantal zaken die een stuk efficiënter en makkelijker worden gemaakt met de komst van ChatGPT, zoals het schrijven van een blog of een simpele e-mail.

Het is echter ook van belang om goed na te gaan of het gebruik echt noodzakelijk is en welke juridische consequenties dat gebruik kan hebben.