Corona: Wat als opdrachtgever beroep doet op ontbinding?

De vraag is of de eventorganisator verplicht is de aanbetaling terug te betalen. Voor de beantwoording van de vraag bespreek ik (a) of er ontbonden kan worden, (b) of bij overmacht ontbonden kan worden, (c) wat de gevolgen van ontbinding zijn (of de aanbetaling terugbetaald moet worden).

Ontbinding van de overeenkomst

Iedere tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst zorgt ervoor dat een beroep op ontbinding kan worden gedaan, tenzij de tekortkoming de ontbinding niet rechtvaardigt. De eventorganisator dient te stellen en bewijzen dat de tekortkoming de ontbinding niet rechtvaardigt, waarbij alle omstandigheden van het geval een rol spelen.

Rechtvaardigt de tekortkoming de ontbinding niet, dan kan er niet ontbonden worden. Heeft de opdrachtgever echter al ontbonden, dan is de ontbinding achteraf gezien ten onrechte geweest en is de opdrachtgever (toerekenbaar) tekortgeschoten.

Wanneer het evenement niet kan plaatsvinden als gevolg van een overheidsmaatregel, dan levert dat een tekortkoming in de nakoming op. Immers, het evenement mag in dat geval niet plaatsvinden.

Beroep op overmacht

Wanneer het evenement door de overheidsmaatregelen niet kan plaatsvinden, dan kan de eventorganisator een beroep doen op overmacht. Overmacht zorgt er echter niet voor dat de opdrachtgever geen beroep op ontbinding kan doen. Met andere woorden: ook in het geval van overmacht kan er ontbonden worden.

De overmachtsituatie zorgt ervoor dat de eventorganisator geen schadevergoeding is verschuldigd aan de opdrachtgever, voor schade die de opdrachtgever door de tekortkoming lijdt (zoals bijvoorbeeld verlies aan sponsorinkomsten).

Gevolgen bij ontbinding

Ongedaanmaking

Wanneer een rechtsgeldig beroep op ontbinding is gedaan door de opdrachtgever, rust op partijen een verplichting de over en weer verrichte prestaties ongedaan te maken. Dat zou betekenen dat de door de opdrachtgever betaalde aanbetaling terugbetaald moet worden.

Sluit de aard van de prestatie ongedaanmaking uit – zoals bijvoorbeeld het geval bij voorbereidingswerkzaamheden van een event – dan dient daarvoor een waardevergoeding in de plaats te komen.

Vaststellen van een waardevergoeding

Bij het vaststellen van een waardevergoeding dienen twee situaties te worden onderscheiden, namelijk (1) bij een deugdelijke prestatie en (2) bij een ondeugdelijke prestatie.

1. Bij een deugdelijke prestatie

In dit geval dient de objectieve waarde te worden vergoed. Dat is vaak de contractprijs die is overeengekomen. Het doet niet ter zake of de opdrachtgever van de prestatie ook inderdaad het normale profijt heeft gehad.

2. Bij een ondeugdelijke prestatie

In dit geval zal het gaan om de waarde die de prestatie in de gegeven omstandigheden werkelijk voor de opdrachtgever heeft gehad.

Het lastige bij ontbinding als gevolg van de overheidsmaatregelen, is dat er geen sprake is van deugdelijk presteren – immers, er is niet gepresteerd -, maar er is ook geen sprake van een ondeugdelijke prestatie. Er is geen sprake van een ondeugdelijke prestatie, omdat er niet is gepresteerd. Een ondeugdelijke prestatie houdt in dat er wel is gepresteerd, maar de prestatie gebrekkig is (bijvoorbeeld wanneer bepaalde dranken aanwezig zou zijn, maar tijdens het event niet geschonken konden worden). Daarvan is bij de overheidsmaatregelen geen sprake.

De vraag is dan welke waarde er moet worden vergoed door de opdrachtgever. In mijn optiek is het redelijk om dan aansluiting te zoeken bij (a) de annuleringsregeling dan wel (b) de regeling ter zake voorschotbetalingen.

De annuleringsregeling houdt een stappenplan in van de vergoeding die betaald dient te worden op een moment van annuleren. Betoogt kan worden dat die vergoeding is gekoppeld aan de waarde die de prestatie om dat moment heeft.

Hetzelfde geldt voor de voorschotbetalingen, indien en voor zover die al betaald moeten worden en representatief zijn. Gevaar hiervan is wel dat in sommige gevallen er weinig tot geen voorschotbetalingen van de opdrachtgever wordt gevraagd, waardoor de ‘waarde’ met grote mate van zekerheid niet in verhouding staat tot de daadwerkelijke waarde.

Van belang is nog om alle gewerkte tijd vanaf het moment van het eerste contact te registreren. Op die manier zou eventueel daarop kunnen worden teruggevallen. De ‘waarde’ zal dan gelijk zijn aan de tijd x het reguliere uurtarief dat wordt gehanteerd of is vermeld in de offerte.

Aanbetaling

De waardevergoeding die de opdrachtgever aan de eventorganisator moet betalen kan lager zijn dan, gelijk zijn aan of hoger zijn dan de aanbetaling die is ontvangen door de eventorganisator. Dat betekent dat de opdrachtgever eventueel een bedrag terugbetaald moet krijgen of nog een bedrag moet betalen. Het is dus niet zo dat de gehele aanbetaling per definitie aan de opdrachtgever terugbetaald moet worden.

Tip voor de eventorganisator

Neem in de offerte en/of de algemene voorwaarden een duidelijk en uitgebreid artikel op over overmacht, waarin ook is opgenomen dat je als eventorganisator bij overmacht de overeenkomst kunt ontbinden en recht behoudt op de overeengekomen opdrachtsom. Op die manier kun je een ontbinding door de opdrachtgever voor zijn en de regie behouden.